De Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) viert 100 jaar sinds de oprichting – een opmerkelijke reis voor een organisatie die al lang als onaantastbaar werd beschouwd en belachelijk gemaakt door de intellectuele klasse, maar heeft niet alleen overleefd, maar bloeide.
Het congres, met zijn glorieuze erfenis van leden zoals Gandhi, Nehru, Patel, Tilak en Bose, is meerdere keren gebroken; De socialisten – ooit geleid door JP en Lohia – zijn bijna onherkenbaar geworden en splinterden zo vaak dat hun afdelingen te veel zijn; Zelfs de communisten hebben splitsingen gezien, wat resulteert in een proliferatie van linkse partijen. De RSS daarentegen heeft dit allemaal niet gehad. Hoewel het geen intellectuele beweging is, heeft het met succes een proces ontwikkeld – aangedreven door geduld en veerkracht – dat het als een hegemonische kracht heeft voortgestuwd. Als het congres niet corrigeert, zal het geen verrassing zijn als de 21ste eeuw wordt gezien als behorend tot de RSS en Hindutva.
Advertentie – Scroll om door te gaan
Bijhouden met de tijd
De RSS heeft een opmerkelijk vermogen om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden zonder zijn ideologische basis te verliezen. Natuurlijk, het kan bepaalde hoofdstukken van een aantal gedachten hebben ingetrokken of enkele van de verklaringen van Golwalkar hebben gemodereerd, maar het heeft nooit in gevaar gebracht op zijn kernideologie. Na de moord op Gandhi en in de torenhoge aanwezigheid van Nehru en Indira Gandhi, werken de RSS-door de Jan Sangh en later de Bharatiya Janata Party (BJP)-openlijke anti-moslim retoriek, in plaats daarvan in het constitutionele en parlementaire proces. Na het overlijden van Indira Gandhi en de beklimming van Rajiv Gandhi, zagen de RSS echter een kans om Hindutva openlijk door de Ram Mandir -beweging te bevorderen. Het deed Atal Bihari Vajpayee opzij en verhoogde Hardliner LK Advani als het gezicht van zijn agenda. Later, toen de coalitiepolitiek een meer gematigde houding eiste, werd Vajpayee teruggebracht en diende uiteindelijk zes jaar als premier.
Tegen 2013, met het congres diep in diskrediet en de voorwaarden rijp voor de heropleving van Hindutva, gaven de RSS de voorkeur aan Narendra Modi om de BJP te leiden.
De laatste 10 jaar zijn bijzonder vruchtbaar geweest voor de groei van Hindutva. De sterkte van de RSS mag niet worden gemeten aan de hand van het aantal staten dat de BJP heeft gewonnen, de kantoren en gebouwen die het heeft gebouwd, of de groei van zijn Shakha’s en nieuwe leden. In plaats daarvan wordt de ware kracht ervan weerspiegeld in hoe breed de ideologie van Hindutva is geaccepteerd door een significant deel van de hindoes. Verkiezingsoverwinningen en fysieke expansie zijn slechts oppervlakkige indicatoren van succes – tijdelijk van aard. Wat meer fundamenteel en duurzamer is, is de exponentiële stijging van het hindoe -bewustzijn en trots.
Hindoe -bewustzijn
De RSS heeft de eerdere aarzeling onder hindoes met succes gedemonteerd om hun identiteit openlijk te omarmen. Niet zo lang geleden waren veel hindoes terughoudend om hun religieuze identiteit op hun mouwen te dragen, uit angst dat dit zou leiden tot beschuldigingen van communalisme en een aanzienlijk perceptieverlies. Het sociaal-politieke ecosysteem werd gedomineerd door links-liberale denken, dat openlijke religieuze identiteiten ontmoedigde. Religie was beperkt tot de particuliere sfeer, en het werd op grote schaal gepredikt en geoefend dat India, als een seculiere staat, een duidelijke scheiding tussen religie en politiek moet handhaven.
Dat is echter de afgelopen 10 jaar veranderd. Onder het patronage van de staat wordt de hindoe -identiteit agressiever dan ooit gedragen, met competitieve displays. Hoewel een meerderheid van de hindoes in de hogere kaste volledig is afgestemd op Hindutva, hebben secties van OBC’s en Dalits zich ook aangesloten bij deze beweging, waardoor hun bedenkingen worden afgeworpen om hun hindoe-identiteit te beweren. Dit zijn de ‘nieuwe hindoes’ – een groep wiens idioom en taal verschillen van die van traditionele hindoes.
Deze sociaal-culturele metamorfose heeft echter een inherente fout. De stichting is gebouwd op haat tegen moslims, dat zowel een groot deel van de hindoes heeft achtergelaten – inclusief veel stille aanhangers van Hindutva – en moslims op hun hoede voor een verstorend heden en een potentieel uitdagende toekomst. Er is een groeiende vrees dat als het huidige traject ongecontroleerd blijft, dit kan leiden tot wijdverbreide verstoringen.
Een dilemma
Ironisch genoeg, hoewel de RSS er trots op is op zijn missie om hindoes te verenigen als een beschavingsdoel, heeft dit ook kloven van binnen gecreëerd. Hindoes zijn nu sterk gepolariseerd. De agressieve retoriek van BJP -leiders, in combinatie met de actieve connivance van het staatsapparaat, heeft angst en angst bijgebracht in een segment van de hindoe -bevolking.
Het lijkt erop dat het RSS -leiderschap zich bewust is van de gevaren van de agressieve Hindutva omarmd door de ‘nieuwe hindoes’. Sinds 2018 suggereren verklaringen van RSS -chef Mohan Bhagwat een erkenning van dit risico.
Het Nagpur -geweld
In deze context is de verklaring van senior RSS -functionaris Sunil Ambekar – dat Mughal -keizer Aurangzeb “nu niet relevant is” – betekenis. Hij merkte verder op: “Ik denk dat elk soort geweld niet goed is voor de samenleving.” Ambekar gaf commentaar op het Nagpur -geweld, dat werd geactiveerd door agressieve uitspraken van Vishwa Hindu Parishad (VHP) en Bajrang Dal -leiders, die eisten dat het graf van Aurangzeb werd verwoest. Naarmate de geruchten zich verspreidden, brachten ze woede aan tussen delen van de moslimgemeenschap, wat leidde tot stenen plichten en het verbranden van openbaar eigendom. Meer dan 40 mensen, waaronder verschillende politieagenten, raakten gewond.
Als Ambekar de bedoeling is om te suggereren dat Aurangzeb een historische figuur uit het verleden is en dat er geen verdienste is om de kwestie opnieuw te bezoeken om scores met de moslimgemeenschap op te lossen, dan is zijn verklaring een welkome. In het verleden heeft ook Bhagwat verschillende verklaringen afgelegd die gericht zijn op het verzachten van de agressieve houding van Hindutva Warriors. In 2018 maakte hij een bijzonder belangrijke opmerking: “Zonder moslims is Hindutva onvolledig.” Dit had echter weinig invloed op voorstanders van hardcore Hindutva.
Evenzo, in reactie op het gerechtelijk bevel om te onderzoeken of een tempel ooit bestond in de moskee naast de Kashi Vishwanath -tempel, verklaarde Bhagwat: “Waarom zoeken naar een ruw in elke moskee? ” Maar kort daarna was India in de aanloop naar de verkiezingen van 2024 getuige van een van de meest gemeenschappelijke peilingscampagnes in zijn geschiedenis, waar BJP standvastig zei als dingen als “Batenenge to Katenenge” (indien verdeeld, zullen we sterven) en “Ek Hain to Safe Haar” (United, we zijn veilig).
Dit roept serieuze vragen op over de implicaties van de verklaring van Sunil Ambekar over Aurangzeb. Je zou kunnen beweren dat de RSS op een woeste tijger heeft gereden – een die gedijt op haat voor moslims. Temmen is geen gemakkelijke taak. Toch lijkt er op zijn minst een poging te zijn om zijn loop te veranderen.
Wordt de RSS echt toegewijd om te veranderen? Laten we wachten en kijken.
(Ashutosh is de auteur van ‘Hindu Rashtra’ en mede-oprichter van satyahindi.com)
Disclaimer: dit zijn de persoonlijke meningen van de auteur
